Konijnen en Hazen.
Konijnen en hazen zijn familie, maar ze zitten eigenlijk nooit gezellig samen in het gras.
Konijnen wonen in groepen, in holen onder de grond — echte gravers zijn het. Ze blijven liever bij hun burcht en zijn wat rustiger van aard.
Hazen daarentegen zijn meer van de open velden. Ze maken alleen een klein kuiltje in het gras (dat heet een “leger”) en zijn veel sneller en schuwer. Ze rennen liever weg dan dat ze zich verstoppen.
Dus nee, ze zitten niet samen thee te drinken onder een madeliefje 😄
Maar in jóuw verhaal mag dat natuurlijk wél. Daar kan een konijn best een praatje maken met een haas. Dat is juist de kracht van verbeelding: dingen laten gebeuren die in het wild niet zo snel zouden gebeuren.
Kun je een konijn of een haas als huisdier houden?
Konijnen worden al heel lang als huisdier gehouden. Ze zijn tam te maken, kunnen goed wennen aan mensen, en vinden het fijn als je zacht met ze omgaat.
Maar een haas? Die hoort écht in het wild thuis.
🐾 Hazen als huisdier? Liever niet
Hazen zijn wilde dieren. Ze worden geboren met open ogen, kunnen al snel rennen en leven helemaal op zichzelf. Ze graven geen holen, maar maken een kuiltje in het gras.
Hazen zijn erg schuw en laten zich bijna niet temmen. Zelfs jonge haasjes (een “jong” of “haaskind”) die door mensen worden grootgebracht, blijven onrustig. Ze hebben veel ruimte nodig en kunnen zich in een hok ongelukkig of zelfs ziek voelen.
Daarom zijn hazen geen geschikte huisdieren. Ze horen in het veld, met ruimte om te rennen en hun eigen instinct te volgen.
🐇 Konijnen als huisdier
Konijnen kun je houden in een hok, een ren of zelfs deels in huis — als je dat goed voorbereidt. Ze zijn graag samen met een soortgenootje, want konijnen zijn echte groepsdieren. Eén konijn alleen is vaak eenzaam.
Ze hebben dagelijks ruimte nodig om te springen, te rennen en te graven. Je kunt ze zindelijk maken, speelgoed geven, en leren vertrouwen op jouw stem. Maar konijnen zijn ook gevoelig: ze houden niet van hard geluid of drukte. Rust en regelmaat zijn belangrijk.
🐇 Verzorging van een konijn
Konijnen zijn geen speelgoeddiertjes — ze hebben aandacht, ruimte en goede verzorging nodig. Als je ze goed verzorgt, worden ze meestal tam en kun je een mooie band met ze opbouwen.
Wat heeft een konijn nodig?
- Een ruim hok, liefst met een ren eraan vast. Konijnen moeten kunnen bewegen, springen en graven.
- Een schoon, droog hok, met zachte bodembedekking zoals stro of hennepvezel. Verschoon dit regelmatig, want konijnen houden van netheid.
- Altijd vers hooi. Hooi is hun hoofdvoedsel en helpt bij de spijsvertering en het afslijten van hun tanden.
- Vers drinkwater, elke dag.
- Speciaal konijnenvoer in kleine hoeveelheden, en af en toe wat groente zoals witlof, wortel, andijvie of peterselie. Niet te veel en nooit uit de koelkast!
- Voldoende schaduw en beschutting, vooral in de zomer.
Wist je dat…?
Konijnen eten een deel van hun poep op. Dat heet cecotrofen.
Deze poepjes zijn zacht, glanzend en worden meestal ’s nachts geproduceerd. Ze zitten vol vitaminen en goede bacteriën.
Bij de eerste keer verteren haalt het konijn nog niet alles uit het eten. Door deze speciale keutels opnieuw op te eten, haalt het konijn alsnog de juiste voedingsstoffen binnen.
Dat is dus geen vieze gewoonte, maar een slim systeem van de natuur!
🐰 Gedrag van een konijn – en wanneer naar de dierenarts?
Een konijn laat vaak met zijn gedrag zien of hij zich prettig voelt. Als je je konijntje goed leert kennen, merk je snel genoeg als er iets niet klopt.
🟢 Gezond en blij gedrag:
- Je konijn is nieuwsgierig, beweegt vlot en komt misschien zelfs naar je toe.
- Het eet en drinkt goed.
- Je ziet het konijn af en toe springen en draaien (een “binky” – dat is een teken van blijdschap).
- Het houdt zich goed schoon en heeft een glanzende vacht.
- Het ligt soms languit ontspannen met de oren half naar achteren.
🔴 Let op bij deze signalen:
- Minder eten of drinken, of helemaal niet eten.
- Geen keutels of juist zachte/rare ontlasting.
- Het konijn zit stil in een hoekje, bol van houding en met de oogjes halfdicht.
- Veel tandenknarsen (een teken van pijn).
- Verstopgedrag, of juist ongewoon agressief of teruggetrokken.
- Een natte neus, vieze oogjes of een vuile vacht rond de billen.
Als je één of meer van deze signalen ziet, bel dan je dierenarts. Zeker als het konijntje niet eet of geen keutels maakt — dat is bij konijnen al binnen één dag gevaarlijk.
🐇 Konijnen in het wild
Wilde konijnen leven heel anders dan tamme konijnen in een hok. Ze wonen in de natuur, meestal in velden, duinen, bosranden of open graslanden waar ze zich kunnen verstoppen.
Ze zijn vooral actief in de vroege ochtend en bij schemering. Overdag blijven ze liever veilig in hun holen.
🕳️ De burcht
Wilde konijnen leven in groepen. Samen graven ze een gangenstelsel onder de grond: dat heet een burcht.
Een burcht heeft meerdere ingangen en verschillende kamers — zoals nesten voor jongen, en plekken om te rusten. Het is een veilig thuis, waar ze beschermd zijn tegen roofdieren zoals vossen, roofvogels of mensen.
🐾 Samen leven
In een konijnengroep heerst rust en orde. Er is meestal een soort rangorde: sommige konijnen zijn dominanter, anderen volgen. Ze verzorgen elkaar door te likken, spelen soms zachtjes, en waarschuwen elkaar bij gevaar.
Dat doen ze door met hun achterpoten hard op de grond te bonken — dat heet stampen. Als je dat hoort, weet je: er is iets aan de hand.
🌿 Eten en bewegen
Wilde konijnen eten vooral gras, kruiden, bladeren en jonge plantjes. Soms knabbelen ze aan schors of wortels.
Ze grazen met hun neus dicht bij de grond en zijn altijd alert. Eén konijn eet, terwijl een ander oplet.
Hun ogen zitten aan de zijkant van hun kop — zo kunnen ze bijna alles om zich heen zien, zelfs als ze naar voren kijken.
Ze bewegen snel en lichtvoetig. Als er gevaar is, schieten ze in zigzag weg naar hun burcht.
🐰 Hazen in het wild
Hazen leven niet in holen zoals konijnen. Ze wonen boven de grond, in het open veld, tussen gras en struiken. Ze maken een ondiep kuiltje in de grond — dat heet een leger. Daarin rusten ze overdag uit, goed gecamoufleerd door hun vacht en de begroeiing om hen heen.
Hazen zijn echte alleengaande dieren. Ze leven meestal alleen, behalve in het voorjaar, als het paartijd is.
🌾 Leven op de vlakte
Omdat hazen niet onder de grond kunnen schuilen, moeten ze goed kunnen vluchten. Ze zijn schuw, oplettend en razendsnel. Een haas kan wel 60 tot 70 kilometer per uur rennen, en doet dat in scherpe bochten om roofdieren af te schudden.
Hun grote oren helpen hen om gevaar van ver te horen aankomen. En hun ogen staan zo dat ze bijna alles om zich heen kunnen zien, behalve recht voor hun neus.
🍀 Wat eten hazen?
Hazen eten vooral gras, jonge plantjes, kruiden en bladeren. In de winter knagen ze aan twijgjes en schors. Ze moeten zelf zoeken wat er te vinden is — in tegenstelling tot tamme konijnen, die hun eten gewoon krijgen.
Ook hazen eten hun zachte keutels opnieuw op, net als konijnen. Zo halen ze bij de tweede keer verteren de broodnodige voedingsstoffen eruit.
👶 Jonge haasjes
Een jonge haas heet een haaskind. Anders dan konijnen worden haasjes geboren met open oogjes, een vachtje en alles erop en eraan. Ze kunnen al snel zelfstandig zijn.
De moeder komt maar een paar keer per dag om te zogen, en blijft verder op afstand om geen roofdieren aan te trekken.
Een haaskind moet al vroeg leren om stil te liggen, goed te luisteren en... te rennen als het moet.
⚠️ Een wild konijn of haas meenemen? Niet doen.
Soms vinden mensen een jong konijntje of haasje in het veld en denken ze: “Die is verlaten, ik neem hem mee.” Maar dat is bijna nooit nodig — en meestal zelfs schadelijk.
🐇 Wilde konijnen horen in het wild
Een tam konijn is iets heel anders dan een wild konijn.
Tamme konijnen zijn al generaties lang gewend aan mensen, verzorgd worden, binnen leven of in een hok.
Een wild konijn daarentegen is geboren voor het vrije leven. Als je zo’n diertje in huis haalt, raakt het gestrest, bang en verzwakt. Het immuunsysteem stort in en het konijn wordt ziek — of sterft stilletjes.
Alleen konijnen die in gevangenschap geboren zijn en opgegroeid zijn met mensen, kunnen als huisdier gehouden worden.
🐰 Hazen zijn geen huisdieren
Een haas hoort helemaal in het wild.
Zelfs jonge haasjes (haaskinderen) die met de hand grootgebracht worden, blijven schuw, nerveus en kwetsbaar.
Ze hebben ruimte nodig, rust en het ritme van de natuur.
Een haas in huis zetten is niet alleen onwenselijk — het is ook verboden in Nederland zonder speciale opvangvergunning.
❤️ Wat kun je wél doen?
– Zie je een jong haasje? Laat het met rust. De moeder komt meestal terug, ook al zie je haar niet.
– Zie je een gewond konijn of haas? Bel dan een dierenambulance of wildopvangcentrum. Die weten hoe je een wild dier goed kunt helpen zonder schade aan te richten.
🔍 Verschillen en overeenkomsten tussen konijnen en hazen
Konijnen en hazen lijken op het eerste gezicht veel op elkaar. Ze hebben lange oren, sterke achterpoten en eten vooral planten. Maar als je goed kijkt, zie je dat ze heel verschillend leven.
✅ Overeenkomsten:
- Beide zijn planteneters (herbivoren) — ze eten gras, bladeren, kruiden en soms schors.
- Ze horen bij de haasachtigen en hebben veel dezelfde lichamelijke kenmerken.
- Zowel konijnen als hazen eten hun zachte keutels opnieuw op, om de voeding beter te verteren.
- Ze hebben scherpe zintuigen: grote oren en ogen aan de zijkant van hun kop.
- Allebei zijn ze prooidieren — ze moeten goed opletten om te overleven.
❌ Verschillen:
Kenmerk
Konijn
Haas
Leefwijze
In groepen, in een burcht onder de grond
Alleen, in een leger op het veld
Karakter
Sociaal, zachtaardig
Schuw, zelfstandig
Geboren als...
Blind, kaal, hulpeloos in het hol
Met vacht, open ogen, zelfstandig
Snelheid
Kan goed rennen, maar blijft in de buurt
Zeer snel, vlucht ver weg (tot 70 km/u)
Tamme vorm mogelijk?
Ja, als huisdier gefokt
Nee, blijft wild
Verzorging nodig?
Ja – hok, voer, aandacht en gezelschap
Niet tam te houden
🧺 Slotgedachte
Een konijn kan een lief huisdier zijn — als je het met zorg en kennis verzorgt.
Een haas is een prachtig dier om in het wild te bewonderen — maar laat hem daar waar hij thuishoort.
Beide verdienen rust, ruimte en respect.